Thơ Ả Rập - Nizar Qabbani

 

Nizar Tawfiq Qabbani (tiếng Ả Rập: نزار توفيق قباني; 21 tháng 3 năm 1923 – 30 tháng 4 năm 1998) – nhà ngoại giao, nhà thơ, nhà văn và nhà xuất bản người Syria. Phong cách thơ của ông kết hợp sự đơn giản và sang trọng trong việc khám phá các chủ đề về tình yêu, sự khêu gợi, nữ quyền, tôn giáo và chủ nghĩa dân tộc Ả Rập. Qabbani là một trong những nhà thơ đương đại được tôn kính nhất trong thế giới Ả Rập và được coi là Thi hào Dân tộc của Syria.
 
Tiểu sử
Nizar Qabbani sinh tại thủ đô Damascus của Syria trong một gia đình thương gia trung lưu gốc Ả Rập. Mẹ của ông, Faiza Akbik, là người gốc Thổ Nhĩ Kỳ. Qabbani lớn lên ở Mi'thnah Al-Shahm, một trong những vùng lân cận của Damascus cổ. Qabbani học tại Trường Cao đẳng Khoa học Quốc gia ở Damascus từ năm 1930 đến năm 1941. Sau đó, ông theo học luật tại Đại học Damascus, thường được gọi là Đại học Syria. Ông tốt nghiệp cử nhân luật năm 1945.
 
Khi còn là sinh viên đại học, ông đã viết tập thơ đầu tiên của mình. Đó là một tập thơ gồm những bài thơ lãng mạn có nhiều bài về cơ thể của người phụ nữ, gây ra làn sóng chấn động khắp xã hội bảo thủ ở Damascus. Để làm cho nó dễ chấp nhận hơn, Qabbani đã đưa tập thơ này cho Munir al-Ajlani, bộ trưởng giáo dục, người là bạn của cha ông và là một nhà lãnh đạo dân tộc chủ nghĩa hàng đầu ở Syria. Ajlani thích những bài thơ và tán thành chúng bằng cách viết lời tựa cho cuốn sách đầu tiên của Nizar.
 
Sau khi tốt nghiệp trường luật, Qabbani làm việc cho Bộ Ngoại giao Syria, làm Lãnh sự rồi làm Tùy viên Văn hóa tại một số thành phố thủ đô, bao gồm Beirut, Cairo, Istanbul, Madrid và London. Năm 1959, khi Cộng hòa Ả Rập Thống nhất được thành lập, Qabbani được bổ nhiệm làm Phó thư ký của UAR cho các Đại sứ quán của họ tại Trung Quốc. Ông đã viết rất nhiều trong những năm này và những bài thơ của ông từ Trung Quốc là một số trong những bài thơ hay nhất của ông. Ông tiếp tục làm việc trong lĩnh vực ngoại giao cho đến khi xin từ chức vào năm 1966. Vào thời điểm đó, ông đã thành lập một nhà xuất bản ở Beirut mang tên ông.
 
Nizar Qabbani kết hôn hai lần trong đời. Người vợ đầu tiên của ông là chị họ Zahra Aqbiq, họ có một con gái, Hadba, và một con trai, Tawfiq. Cuộc hôn nhân thứ hai của ông là với một phụ nữ Iraq tên là Balqis al-Rawi, một giáo viên mà ông gặp tại một buổi đọc thơ ở Baghdad. Balqis đã bị giết trong vụ đánh bom đại sứ quán Iraq ở Beirut trong Nội chiến Liban ngày 15 tháng 12 năm 1981. Cái chết của cô đã ảnh hưởng nặng nề đến tâm lý của Qabbani, ông đổ lỗi cho toàn bộ thế giới Ả Rập về cái chết của cô. Họ có một con trai, Omar và một con gái, Zainab. Từ đó, Qabbani không kết hôn nữa.
 
Sau cái chết của Balqis, Qabbani rời Beirut. Ông chuyển đến Geneva và Paris, cuối cùng định cư ở London, nơi ông đã sống 15 năm cuối cùng của cuộc đời mình. Qabbani tiếp tục làm thơ và gây nhiều tranh cãi trong dư luận.
 
Năm 1997, Nizar Qabbani bị ốm nặng nhưng sau một thời gian ngắn khỏi bệnh vào cuối năm 1997. Vài tháng sau, ở tuổi 75, Nizar Qabbani qua đời tại London vào ngày 30 tháng 4 năm 1998 vì một cơn đau tim. Trong di chúc mà ông viết trên giường bệnh ở London, Nizar Qabbani viết rằng ông mong muốn được chôn cất ở Damascus quê hương. Nizar Qabbani được chôn cất ở Damascus bốn ngày sau ở Bab al-Saghir. Qabbani được người Ả Rập trên toàn thế giới thương tiếc với các chương trình phát sóng về những bài thơ nổi tiếng nhất của ông.
 
Qabbani bắt đầu làm thơ khi mới 16 tuổi. Trong hơn nửa thế kỷ sáng tạo, Qabbani đã sáng tác 34 tập thơ và nhiều tác phẩm văn xuôi.
 
26 bài thơ
 

1.CÓ NHỮNG CẢM GIÁC
 
Có những cảm giác mạnh hơn ngôn ngữ
Tình yêu và giọng nói là không thể so đo
Tôi làm thơ vô ích cho đến một khi mà
Tôi yêu người và muốn người yêu lại.
Có đam mê nặng hơn lời mà tôi đã nói
Lời nói hoặc môi: là một phép song đề.
Tôi ghét những gì mà tôi đã viết ra
Vấn đề ở chỗ: em là vấn đề khó xử.
 
 
2.EM THÂN YÊU
 
Em thân yêu, người yêu dấu của tôi
Trên mặt trăng còn có thơ tình nữa
Về tình yêu thì thầm loài hoa cỏ
Và cả lông chim, và những giọt mưa
Vậy thì tại sao ở đất nước của tôi
Người ta lại ném năm mươi viên đá
Vào bất cứ cô gái nào yêu một chàng trai.
  

3.HỄ CỨ YÊU VÀO
 
Hễ cứ yêu vào
Là tôi lại đổi thay.
Thế giới đối với tôi bỗng khác
Và hoàng hôn đến từ trong áo khoác
Còn mặt trời lại mọc ở đằng tây.
 
 
4.ÔI CHÚA ƠI
 
Ôi Chúa ơi, con tim của con sao mà chật chội
Người yêu của con lại coi như cả thế giới này
Hãy cho con trái tim, đừng keo kiệt Chúa ơi
Sao cho con tim này giống như bầu hoàn vũ.
 
 
5.EM HỎI TÔI
 
Em hỏi tôi về ngày sinh nhật của tôi
Thì lấy bút ghi, đừng nói điều gì khác:
Ngay khi em yêu tôi thì tôi được ra đời.
 
 
6.GIÁ MÀ RƯỢU
 
Giá mà rượu tự chảy ra khỏi bình
Và bao nhiêu kho báu ở trần gian
Cho anh một phút để ra quyết định
Với điều kiện phải từ chối yêu tình
Thì châu báu, du thuyền không giới hạn.
Anh vẫn chọn đôi mắt ngọc của em
Không phân vân và không hề tính toán.
  

7.ĐÔI MẮT ĐEN
 
Vẻ sâu thẳm của đôi mắt đen này
Sự trong sáng của đôi mắt không đáy.
Chỉ có hai điều tôi cầu xin Chúa:
Chỉ cần giữ cho tôi đôi mắt này
Và thêm vào cuộc sống một vài ngày.
Để sau đó, dù không nhiều, có thể
Thêm vào thơ tôi hai viên ngọc trai.
 
 
8.TÔI ĐÃ YÊU
 
Tôi đã yêu phụ nữ chừng hai vạn
Tôi đã giết phụ nữ hai vạn người
Nhưng khi nhìn thấy em, em yêu ơi
Tôi cảm thấy rằng tôi chưa từng sống.
 
 
9.CÓ MỘT PHÒNG ĐÔI
 
Có một phòng đôi trong khách sạn ở mặt trăng.
Muốn dành ngày cuối tuần với người tôi yêu mến.
Tôi không thích khách sạn trần gian cho lắm.
Vì từ bây giờ tôi chỉ thích ở mặt trăng
Nhưng không được phép nếu không có bạn
Liệu em có cùng tôi bay đến với chị Hằng?
  

10.EM ĐỪNG BUỒN
 
Em đừng buồn. Anh mãi mãi bên em.
Cứ để trăng cho các phi hành gia chinh phục
Bởi vì em trong đôi mắt của anh
Mãi mãi vẫn là vầng trăng đẹp nhất.
 
 
11.EM SAI RỒI
 
Em sai rồi, người yêu dấu của anh
Anh xin em đừng làm anh khổ nữa
Anh không nô lệ cho cảm xúc của mình
Trước khi em trở thành người yêu dấu
Với anh em là người yêu và mẹ
Và anh sẵn sàng quỳ gối trước em.
 
 
12.NHỮNG GÌ NGƯỜI TA NÓI VỀ TÔI
 
Những gì người ta nói về tôi đều là sự thật.
Họ nói về tình tôi và phụ nữ chẳng hề sai
Nhưng nói điều này họ chẳng hề đau
Nói điều này mà họ không hề biết
Rằng vì tình yêu đối với em mà tôi
Giống như Giê-su bị đóng đinh trên thập ác.
  

13.ĐÔI KHI TÔI KHÓC
 
Đôi khi tôi khóc thật dễ dàng
Không cần nguyên nhân giống như đứa trẻ.
Đôi khi tôi mệt mỏi vì đôi mắt của em
Đôi mắt màu xanh của em tuyệt đẹp.
Chỉ thiếu một chút gì rất nhỏ nhoi thôi.
Rằng tôi cảm thấy mệt mỏi với những lời
Tôi mệt mỏi vì những quyển sách tôi viết
Tôi mệt mỏi vì sự mệt mỏi của tôi.
 
 
14.MƯA ĐÊM ĐANG RƠI
 
Mưa đêm đang rơi trong đôi mắt của em
Con tàu của tôi đang bị chìm ở đó
Những bài thơ của tôi sẽ bị lãng quên.
Bởi vì gương thì không hề ghi nhớ
Mà chỉ có thể là sự phản ánh trong gương.
 
 
15.TÔI HỎI GIÓ
 
Tôi hỏi gió
Tên người yêu dấu của tôi
Và tôi hỏi mưa một câu hỏi khó.
Tôi biết gió chẳng hay
Rằng một hôm tôi từng bị cảm gió
Và cơn mưa hôm đó kéo rất dài.
 
 
16.MỌI THỨ ỔN
 
Mọi thứ ổn trong tình yêu chúng mình
Không có lý trí hay logic trong đó
Tình ở khắp nơi: khi không, khi có
Tình đi trên mặt nước chẳng bị chìm.
 
 
17.TÔI RƠI VÀO
 
Tôi rơi vào quỹ đạo của mắt em
Tôi bay lên, bay lên trên tấm thảm
Một đám mây màu hồng nâng tôi lên
Và đằng sau đám mây là màu tím.
Như quả địa cầu trần gian yêu mến
Tôi xoay vòng quanh đôi mắt của em.
  

18.CON CÁ VÀNG
 
Con cá vàng, xin hãy nghe tôi nói
Hãy thi hành những ước muốn của tôi
Tôi chỉ cần cá vàng làm sao đấy
Để em yêu, chỉ yêu một mình tôi
Cả trăm người phụ nữ kia hãy đuổi
Để em trở thành nữ hoàng biển của tôi.
 
 
19.SỰ ĐIÊN RỒ CỦA TÌNH YÊU
 
Sự điên rồ của tình yêu là toàn năng!
Nhưng đừng xét đoán để người không xét đoán
Có điều gì đó tuyệt vời hơn hẳn
Khi em để ngực trần.
 
 
20.CỞI ÁO QUẦN RA
 
Cởi áo quần ra mọi thứ sẽ rõ ràng
Điều kỳ diệu chưa từng trên trái đất.
Hãy cởi ra áo quần ra và cởi hết
Còn tôi im chỉ lặng, vâng.
Mọi ngôn ngữ cơ thể em biết hết.
 
 
21.TÔI THỀ LÀ
 
Tôi thề là không có phụ nữ
Chỉ có em và chỉ có em
Bằng ngực phải em làm chậm thời gian
Và em ban phước bằng ngực trái.
Tôi thề là không có phụ nữ
Chỉ có em và chỉ có em
Em thay đổi quy luật của trần gian
Em cấm những gì người ta được phép
Điều gì bị cấm em lại cho không
Chỉ có em.
  

22.TÔI THỀ
 
Tôi thề không có phụ nữ trên đời
Người đã tôn thờ tôi như đứa trẻ
Và em đã cho tôi uống sữa
Tặng đồ chơi và hoa
Chỉ có em như thế.
Em nhẹ nhàng như biển cả
Em duyên dáng như thơ.
Em âu yếm và em dụ dỗ
Không có ai như thế trên đời.
Mong tuổi thơ của tôi sẽ kéo dài
Cho đến năm mươi tuổi
Chỉ có em như thế mà thôi.
 
 
23.CỨ MỖI LẦN
 
Cứ mỗi lần, như với người yêu cuối
Đều nhận được lời từ chối từ tôi
Và tôi thường ngây thơ nói thế này:
“Em là cuối cùng, em là người cuối”.
Nhưng mà sau đó thì tôi yêu lại
Vì tình yêu tôi lại cháy hết mình
Và tôi lại vẫn nhắc đi nhắc lại:
“Em là người cuối, em người cuối cùng”.
 
 
24.MỘT KHI MÀ
 
Một khi mà tôi vẫn còn yêu em
Con chim bồ câu có đôi cánh xám
Thì nghĩa là Thánh Ala vẫn ngự giữa trời xanh.
  

25.EM THÂN YÊU
 
Em thân yêu, có lần em hỏi nhỏ:
Sự khác nhau giữa bầu trời và anh?
Sự khác biệt thế này em yêu ạ:
Đó là khi em cười lên vui vẻ
Thì anh quên rằng có bầu trời xanh.
  

26.HAI DÒNG SÔNG BUỒN
 
Đôi mắt em giống như hai dòng sông
Hai dòng sông buồn tê tái
Hai dòng sông này mang tôi trở lại
Ở cái nơi tôi lạc đến muôn đời
Và không bao giờ quay lại nữa em ơi
Đôi mắt của em là hai bài hát
Nhưng mà tôi không thể hát lên.
Trong mắt em một giọt nước mắt đen
Và một giai điệu vô cùng buồn bã.
 
Đôi mắt em như hai dòng sông buồn.
Ngày hôm nay làm tôi say mênh mang
Và tôi không biết được
Khi tôi châm điếu thuốc.
Tôi ngồi, tôi đốt cháy lên
Tôi đốt lửa bằng lửa của mình
Và ngọn lửa bên trong nuốt chửng.
Để nói rằng tôi yêu em
Mặt trăng của tôi, chị Hằng
Nhưng mà tôi không dám.
Những thứ tôi sở hữu và tôi cảm nhận
Là đôi mắt của em và nỗi buồn của tôi.
 
Những con tàu trong bến cảng của tôi sẽ khóc
Những cánh buồm trên cột buồm sẽ gục.
Rốt cuộc, số phận đen đủi đã hủy hoại tôi
Em dập tắt hy vọng ở trong lòng này
Làm sao ở lại mà không có em trong đêm tối?
Em thân yêu, em hãy nói với tôi.
 
Trong mắt tôi, em là Thánh Alla
Em là tia nắng của một ngày hè.
Em là màu xanh, em là ánh sáng.
Thế gian này không có kẻ đẹp hơn
Rời xa em? Làm sao tôi dám?
Tình yêu của ta đẹp hơn ánh sáng
Đẹp hơn khi tháng tư quay về
Hơn bông hồng trên mái tóc cô gái Tây Ban Nha.
Em đừng khóc, người mà tôi yêu mến
Nước mắt. Điều gì có thể buồn hơn điều này?
Những thứ tôi sở hữu và tôi cảm nhận
Là đôi mắt của em và nỗi buồn của tôi.
 
Nói rằng tôi yêu em, vầng trăng của tôi? -
Tôi không dám.
Tôi chỉ là người phiêu lãng
Tôi có gì trong cuộc đời này?
Đường đi, tên tuổi, vinh quang, ngôi nhà?
Mọi thứ đã bị lãng quên từ lâu lắm.
Tôi là đáy mà neo không thả xuống
Tôi là kẻ người thịt mắt trần.
Em thân yêu! Tôi làm gì được cho em
Chỉ nỗi cô đơn và điều lo lắng
Thì làm số phận làm sao chống.
Số phận của tôi là một vết thương
Một vết thương bao lâu mới chữa lành.
 
Tôi yêu em rất nhiều
Nhưng sau phút giây này em sẽ đi xa
Như ngọn lửa bất lực nhìn theo khói.
Tất cả những gì tôi sở hữu và tôi cảm thấy
Là đôi mắt của em và nỗi buồn của tôi.