Thơ Ả Rập - Abdallah ibn al-Mu'tazz

 

Abdallah ibn al-Mu'tazz (tiếng Ả Rập: عبد الله بن المعتز, tiếng la tinh: ʿAbd Allāh ibn al-Muʿtazz; 861 – 17 tháng 12 năm 908) là con trai của Caliph al-Mu'tazz và ông cũng từng lên ngôi Caliph trong một ngày đêm, tuy nhiên, ông được biết đến như một nhà thơ Ả Rập hàng đầu và là tác giả của “Kitab al-Badi”, một tác phẩm nghiên cứu sớm nhất về thơ ca Ả Rập.
 
Abdallah ibn al-Mu'tazz sinh ở Samarra, Iraq với tư cách là một hoàng tử của hoàng gia nhưng lại có một tuổi thơ bi thảm trong những âm mưu của triều đại Abbas. Ông nội, caliph al-Mutawakkil, bị ám sát khi Ibn al-Mu'tazz mới 2 tháng tuổi. Cha của Abdallah ibn al-Mu'tazz là al-Mu'tazz, Caliph thứ 14 của Abbas lên nắm quyền vào năm 866 nhưng cũng bị sát hại vào năm 869. Bản thân Abdallah ibn al-Mu'tazz  cũng bị lôi kéo vào những cuộc đấu tranh của triều đại và trong một ngày được trao ngai vàng. Tuy nhiên, ngay ngày hôm sau ông bị lính của triều đình do chính cháu trai của ông cầm đầu lật đổ và vài ngày sau đó bị xử tử.
 
Ibn al-Mu'tazz sớm làm thơ và nghiên cứu lý thuyết về nghệ thuật thơ. Thể loại yêu thích của ông là thơ tình, thơ miêu tả thiên nhiên và uống rượu. Ông là người sành thơ Ả Rập cổ đại, không ngừng phát triển những hình ảnh truyền thống của nó. Đồng thời, ông cũng chú ý đến phong cách mới được các nhà thơ thế kỷ 8-9 du nhập vào thơ ca Ả Rập. Thơ của ông được người đương thời coi là một trong những đỉnh cao của thơ ca Ả Rập.
 
10 bài thơ
 

KHÔNG UỐNG RƯỢU VÀO BUỔI SÁNG
 
Ta không nên uống rượu vào buổi sáng
Mà tốt nhất chỉ nên uống về đêm
Buổi sáng giống như màu tóc bạc trắng
Còn đêm là màu của tuổi trẻ – màu đen.
 
Và ta không thể giấu những người tình
Trong buổi sáng trước ánh mắt người khác
Chỉ giấu họ khi bóng đêm bao trùm
Trong vẻ lặng yên của đêm dịu mát.
  

AI CHỈ THÍCH KHOÁI LẠC
 
Những ai chỉ thích khoái lạc với tình
Chỉ đáng khen mà không cần trách móc.
Cuộc sống là gì? Chỉ là khoảnh khắc
Mà chúng ta đánh cắp ở tử thần!
 
Ai đó dù thận trọng và khôn ngoan
Vẫn đánh mất trí khôn trong bữa tiệc
Với người yêu, với bạn bè cháy hết
Khi đồ ăn đưa ra, rượu rót tràn.
 
Ngọn lửa này một khi đã cháy lên
Càng tiếp thêm cho ta nguồn sức lực
Để ta sống vui, để ta sống hết
Những tháng năm rất ngắn ngủi của mình.
 
Em của tôi với nụ cười rõ ràng
Em chinh phục tim tôi bằng tình cảm
Em xinh đẹp lung linh, em tỏa sáng
Trong tình yêu, trong cơn giận nồng nàn.
 
Rót rượu vàng óng và bọt sủi lên
Em âu yếm đến gần đưa tôi uống
Tôi uống từng ngụm và tôi chiêm ngưỡng
Thân hình em qua chiếc cốc dát vàng.
  

TÔI TRỞ THÀNH KẺ NÔ LỆ
 
Tôi trở thành kẻ nô lệ khi yêu
Coi lời nói dối gian là sự thật
Tôi giống như con linh dương mắc kẹt
Giữa lưới dày của cái bẫy giăng ra.
 
Niềm đam mê giờ tôi mới hiểu ra
Tình có sức mạnh và bao quyền lực
Tôi tha thứ cho mình nhưng cố sức
Nguyền rủa tình khi tình đã ra đi.
 
 
CHỈ GẶP GỠ TRONG ĐÊM
 
Chỉ gặp gỡ người tình vào ban đêm
Khi còn mặt trời không nên gặp gỡ
Những người yêu nhau khắp nơi vẫn thế
Chỉ trong đêm, khi tất cả ngủ yên.
  

NGÀY THÁNG ĐÃ LẤY ĐI
 
Ngày tháng đã lấy đi niềm vui, rượu, tình yêu
Tuổi trẻ hăng say thay bằng mái tóc bạc trắng
Trên gương mặt không còn vẻ đẹp và tươi tắn
Tôi xóa dấu vết của tôi trong cuốn sách đời.
 
 
NĂM THÁNG TRÔI
 
Năm tháng trôi, tôi quên rằng đã từng yêu
Màu tóc bạc không thể thay màu khác
Tôi ghét kẻ ngốc với bộ râu như tuyết
Sao mỹ nhân lại yêu một ông già?
  

TÔI KHAO KHÁT ĐỢI CHỜ
 
Tôi khao khát, đợi chờ và nhận ra mình ngớ ngẩn
Em đã lừa dối tôi như trong một trò đùa
Đêm nay dài vô tận như em muốn hôm qua
Nhưng em keo kiệt không cho đêm kéo dài đến sáng.
 
 
NGƯỜI YÊU CHUỐC RƯỢU
 
Người yêu chuốc rượu cho tôi say nghiêng ngả
Có mùi hương trong hơi thở ấm nồng
Em là sự hoàn hảo, em thật nhẹ nhàng
Những quả táo chín hồng tỏa sáng trên gò má!
  

EM THAN PHIỀN
 
Em than phiền, nước mắt là dấu vết của khổ đau
Nước mắt hòa với máu chảy dài trên má:
“Chúng mình sẽ bí mật gặp nhau bao lâu anh nhỉ
Để tìm sự giải thoát khỏi sự dày vò vô lượng ở đâu?”
 
 
AI ĐÀO HUYỆT
 
Ai đào huyệt để dành cho người khác
Chính kẻ này sẽ bị rơi xuống huyệt.